Imagine 2013/2014
LeveDNA! deed ook in 2013/2014 weer mee aan Imagine, de jaarlijkse wedstrijd voor middelbare scholieren met de opdracht "Verbeter de wereld, begin bij je profielwerkstuk!". De leerlingen worden uitgedaagd om met 'n wetenschapper een project uit te werken dat een verschil kan maken in een ontwikkelingsland. Ons onderwerp, niet verrassend: doe wat met DNA!.
Twee van de leveDNA! groepen brachten het tot een 'eervolle vermelding' en één groep won zelfs de Posteraward! Zie nieuws
Vooruitgang door een DNA-test
Onze wetenschappers: Hang Le (LeveDNA!), Arnoud Schmitz (LGTC-LUMC), Yavuz Ariyurek (LGTC-LUMC), Johan den Dunnen (LLGTC-LUMC en LeveDNA!)
Ons idee: DNA technologie ontwikkelt zich razendsnel. Een gevolg daarvan is dat de apparatuur voor analyses simpeler en goedkoper wordt. Daarnaast worden toepassingen gemakkelijker; waren die eerst voorbehouden aan dure laboratoria, nu kun je er in het veld mee werken. Dit betekent dat DNA toepassingen nu ook in de derde wereld mogelijk zijn.
Ons project vraagt waarschijnlijk wel iets meer van jullie dan andere projecten. Wij hebben niet een kant-en-klare toepassing. We verwachten dat jullie zelf je fantasie gebruiken en een mooie toepassing verzinnen. Alleen de basis ligt vast: een DNA analyse.
De mogelijkheden van DNA onderzoek zijn heel breed, kijk maar eens rond wat we er in Nederland allemaal wel niet mee doen. Mogelijke toepassingen binnen Imagine die eerder werden genoemd:
- met een DNA test kun je schadelijke bacteriën in drinkwater aantonen en zo de veiligheid van waterbronnen testen.
- je kunt infectieziekten aantonen in ontlasting, speeksel en andere monsters (je hoeft daarvoor niet altijd bloed te prikken). Zo spoor je op wie een Myccobacterium ulcerans of een Schistosomiasis infectie heeft en geef je mensen alleen een behandeling als het echt nodig is. Met een DNA test kun je snel na de geboorte zien of kinderen van HIV-positieve moeders zelf geïnfecteerd zijn met HIV. Met andere testen kan dat vaak pas na meer dan een jaar.
- G6PD-deficiëntie is een erfelijke aandoening die problemen geeft bij de behandeling van malaria. Erfelijke aandoeningen zijn vaak met een DNA-test aan te tonen, zodat je kunt bepalen welke patiënten een aangepaste behandeling nodig hebben.
- je kunt met een DNA test afstamming en verwantschappen tussen mensen bepalen. Van weeskinderen kun je dus achterhalen tot welke stam of familie ze behoren en ze zo helpen na een ramp of oorlog om hun familie terug te vinden. Ook kun je de identiteit van onbekende doden jaren later nog achterhalen, dit kan familieleden rust en zekerheid geven.
- verwantschappen kun je ook bepalen bij zeldzame dieren en planten. Om zeldzame dieren en planten in stand te houden kun je deze informatie gebruiken voor het beste fok- danwel kruisprogramma. Dit is niet alleen positief voor het natuurbehoud, maar ook voor de lokale bevolking omdat je daarmee bijvoorbeeld toerisme stimuleert naar het gebied waar deze zeldzame dieren en planten nog voorkomen.
- sommige planten hebben unieke eigenschappen, perfect aangepast voor lokale omstandigheden (nat/droog, warm/koud, zuur/zout, etc.). Met DNA kun je die eigenschappen volgen en zo versneld verbeterde rassen maken die voor hogere opbrengsten ozorgen en bijvoorbeeld minder water nodig hebben. Dit kan in sommige gebieden het verschil betekenen tussen voedseltekort en zelfvoorzienendheid van de lokale bevolking.
Maar misschien heb jij nog wel een veel beter idee voor een toepassing van DNA in een ontwikkelingsland, gebruik je fantasie! Voor ideeën kijk ook eens op onze website (www.LeveDNA.nl), twitter (twitter.com/LeveDNA) of facebook (www.facebook.com/Leve.dnA.team).
