DNA waaruit?
Als je je DNA wilt hebben, waar kun je dat dan uithalen?
DNA zit in alle cellen van je lichaam. Voor een simpel proefje wordt meestal je wangslijmvlies gebruikt. Even langs de binnenkant van je wang schrapen en je hebt genoeg cellen om er DNA uit te halen. Je kunt ook spuug (speeksel) gebruiken, daar zitten ook altijd wel wat cellen in. Nadeel van DNA uit je mond isolaren is wel dat je ook het DNA van alles wat daar leeft meekrijgt. Alle bacteriën die daar leven en DNA uit wat je net hebt gegeten. Je mond goed spoelen helpt een beetje, maar DNA uit je mond is altijd vervuild met ander DNA.
Voor DNA-onderzoek, bijv. in het ziekenhuis, wordt meestal bloed gebruikt. Daarin zitten grote hoeveelheden cellen waaruit je gemakkelijk DNA kunt halen. DNA uit bloed is heel zuiver. Alhoewel de opbrengst van persoon tot persoon sterk verschilt heb je meestal wel genoeg aan een buisje met 5 tot 10 milliliter bloed.
Kleine hoeveelheden van je DNA kun je nog uit veel meer halen. Eigenlijk laat je de hele dag overal je DNA achter, je strooit het overal rond. Het stof in je huis bevat flink wat DNA, van jou en de anderen die bij je wonen, ook je huisdieren, de gewenste en niet gewenste gasten (het ongedierte). Haren vallen voortdurend uit, in de haarwortels (niet in het haar zelf) zitten cellen met je DNA. Speeksel laat je overal achter: op het kopje waaruit je dronk, de kleding van de persoon waartegen je stond te praten, de brief die je dichtplakte, enz. Huidschilfers verlies je voortdurend, ze liggen in je bed, op je bureau, het toetsenbord en ze zitten aan je kleding. Je gooit je DNA zelfs weg, als je je neus snuit, naar de WC gaat (in urine en poep), met 'n sigarettenpeuk, met spuug en met kauwgom. De hoeveelheden DNA die je zo achterlaat zijn meestal heel klein, maar als het moet dan is het genoeg om er bijv. een DNA profiel van te maken.
DNA diagnostiek
Voor onderzoek aan erfelijke ziektes heb je soms het DNA nodig van het ongeboren kind. Dat DNA kun je halen uit vruchtwater (vruchtwaterpunctie Wikipedia, de Verloskundige) of uit chorionvlokken (vlokkentest Wikipedia, de Verloskundige). Een beetje DNA van het ongeboren kind tref je ook aan in het bloed van de moeder (Non-Invasieve Prenatale Test (NIPT), de Verloskundige).
