3.5 Kattengenetica - Info 3 Meer genen tegelijk: dihybride kruisingen

Voor het onderzoek naar de vaderkater zouden we elk gen en elk onderdeel van de vachtkleur apart kunnen gaan bekijken. Maar het kan ook handig zijn om meerdere genen tegelijk te bekijken.

Kruisingen waarbij slechts gelet wordt op één enkel gen noemen we monohybride kruisingen. Kruisingen waarbij twee genen een rol spelen noemen we dihybride kruisingen. Bekijken we nog meer kruisingen tegelijk dan spreken we over polyhybride kruisingen (oud-grieks: mono = één, di = twee, poly = veel).
Hieronder is een dihybride kruising uitgewerkt met de genen voor witte vlekken en verdunning van de vacht. Beide ouderkatten zijn heterozygoot voor beide eigenschappen:

Het maken van een kruisingsschema is niet moeilijk zolang je eerst duidelijk opschrijft welke genotypes de geslachts-cellen kunnen krijgen!

De kans om een kat met genotype SSDd te krijgen is 2*1/16=1/8 De kans om een kat te krijgen met fenotype witte vlekken én een niet verdunde vacht is: 9/16=56%

Kansberekening bij dihybride kruisingsschema`s werkt hetzelfde als bij monohybride kruisingsschema`s. Elk vakje heeft evenveel kans om geworpen te worden: 1 op 16. Denk aan dobbelstenen: de kans om een zes te gooien is 1 op 6 oftewel 1/6. De kans om met twee dobbelstenen twee zessen te gooien is 1/6 * 1/6 = 1/36.
Eigenlijk bestaat een dihybride kruising uit TWEE verschillende monohybride kruisingen. Alleen werk je ze nu TEGELIJKERTIJD uit. Je had de twee verschillende monohybride kruisingen ook ACHTER ELKAAR kunnen uitwerken.

Oefenen met een dihybride kruising:

Xantippe en Socrates, de ouders van Zeus, hebben het volgende genotype: SsDd en SsDd. Ook zijn beide ouderkatten geheel rood.

Bijschrift figuur: De ouders van Zeus: Xantippe en Socrates.

1. Bepaal met behulp van een dihybride kruisingsschema hoeveel procent kans elke nakomeling heeft op hetzelfde fenotype als Zeus (een onverdunde rode vacht met witte vlekken).
2. Bepaal met behulp van hetzelfde schema wat de kans is op een lichtoranje kat zonder witte vlekken. Beschrijf de kans met behulp van een breuk, een percentage én een getal met twee cijfers achter de nul (zoals 0,14).

 

Naar boven